Prowadzenie apteki wiąże się obecnie z szeregiem ograniczeń prawnych.
Marcelina Izydorczyk
Prawnik w kancelarii Tomasik Jaworski Sp. p.
Marcin Tomasik
Adwokat, partner w kancelarii Tomasik Jaworski Sp. p.
Forma współpracy gospodarczej
Kluczowe zatem stają się rozwiązania, które dają szansę na rozwój biznesu i jednocześnie są zgodne z prawem. Jednym z nich może być franczyza apteczna. W dużym skrócie franczyza polega na współpracy dwóch niezależnych od siebie podmiotów – franczyzobiorcy i franczyzodawcy. W wyniku zawarcia przez nich pisemnej umowy dochodzi do wzajemnej wymiany świadczeń. Franczyzobiorca, otrzymuje stałą pomoc handlową i techniczną oraz uprawnienie do korzystania z wypracowanej już pozycji rynkowej – w tym m. in. z nazwy handlowej, know-how czy wiedzy technicznej. Franczyzodawca otrzymuje w zamian świadczenie finansowe oraz możliwość poszerzenia działalności, bez konieczności zakładania nowej placówki.
Umowa zgodna z prawem
Franczyza należy do kategorii tzw. umów nienazwanych, których możliwość zawierania wynika z zasady swobody umów sformułowanej w Kodeksie Cywilnym. Prawo farmaceutyczne, w zakresie jakim reglamentuje działalność aptek, nie reguluje kwestii ich udziału we franczyzie. Obecnie, aby uzyskać nowe zezwolenie na otwarcie apteki należy spełnić szereg wymogów prawnych. Zgodnie z nimi, właścicielem nowej apteki może być jedynie farmaceuta lub spółka osobowa farmaceutów, która nie przekracza limitu 4 aptek. Nowego zezwolenia nie wydaje się również przedsiębiorcy posiadającemu już więcej niż 1 proc. aptek w województwie.
Ograniczenia przewidziane dla wydawania nowych zezwoleń nie stanowią jednak warunków prowadzenia działalności przez przedsiębiorców już obecnych na rynku aptecznym. Działalność aptek już funkcjonujących na rynku zatem nie powinna być badana pod kątem wymogów mających zastosowanie jedynie w chwili ubiegania się o nowe zezwolenie. Zgodnie z Konstytucją Biznesu przedsiębiorcy wolno to, co prawo mu nie zabrania.
Warunki współpracy
Istotą franczyzy jest prowadzenie działalności zgodnie z koncepcją opracowaną przez franczyzodawcę. Należy więc przyjąć, że dopuszczalne jest kształtowanie przez strony umowy warunków współpracy w tym zakresie. Mogą być to postanowienia dot. m. in. obsługi klientów, ekspozycji produktów, czy zakresu wykorzystania nowoczesnych technologii. Franczyzodawca nie powinien jednak ingerować w samodzielność franczyzobiorcy ponad to, co konieczne do spełnienia warunków franczyzy. Chodzi tu przede wszystkim o pozostawienie mu swobody w podejmowaniu podstawowych decyzji biznesowych, takich jak ustalanie cen czy dobór pracowników.
Z czym musi liczyć się franczyzobiorca
Z całą pewnością z kosztami, które obejmują zarówno opłatę wstępną za dołączenie do franczyzy jak i stałe opłaty franczyzowe w trakcie trwania umowy, które z reguły stanowią pewien procent od sprzedaży. Poza kwestiami finansowymi, pozostaje jeszcze dostosowanie się do warunków umowy franczyzowej – stąd konieczna jest zazwyczaj zmiana zezwolenia np. w zakresie nazwy apteki.
Na co może liczyć franczyzobiorca
Franczyza oznacza szansę na rozwój pod marką franczyzodawcy, która buduje silną pozycję i większą wiarygodność na rynku. Ma to znaczenie m. in. w negocjacjach bardziej atrakcyjnych warunków zakupu w hurtowniach, dzięki którym apteki mogą oferować niższe ceny leków pacjentom. W dobie nieustannych przemian w branży farmaceutycznej, takie poczucie stabilizacji i bezpieczeństwa biznesowego jakie oferuje franczyza, stanowi istotną wartość.
