Dr Aleksandra Drewko
Ekspertka ds. kalkulacji i redukcji śladu węglowego
Sylwia Mindykowska
Project Manager
Rosnące stężenie gazów cieplarnianych w atmosferze jest bezpośrednią przyczyną zmiany klimatu. Liczenie i ograniczanie śladu węglowego to podstawowy krok w kierunku ograniczania zmiany klimatu i jej wpływu na nasze zdrowie i życie.
W wyniku zmian klimatycznych rocznie na świecie umierają setki tysięcy osób. Miliony cierpią zaś z powodu podnoszenia się poziomu wód, erozji wybrzeży, suszy i pożarów lasów. Coraz częściej zachodzą też ekstremalne zjawiska pogodowe, które szkodzą rolnictwu i zagrażają bezpieczeństwu żywnościowemu na świecie.
Podjęcie inicjatyw minimalizujących negatywny wpływ działalności człowieka na klimat i środowisko jest więc działaniem o najwyższym priorytecie. Aby zatrzymać wzrost temperatury na świecie o 2°C, a najlepiej 1,5°C w stosunku do epoki przedindustrialnej (treść Porozumienia Paryskiego), a także zrealizować cele Unii Europejskiej (redukcja emisji o min. 55 proc. do 2030 r. i osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 r.) zmiany będą musiały dokonać się praktycznie w każdym sektorze gospodarki, a także na poziomie indywidualnych zachowań. Osiągnięcie tych celów będzie wymagało nowych inwestycji w technologie niskoemisyjne i efektywność energetyczną, a wysiłki będą koncentrować się nie tylko na redukcji emisji gazów cieplarnianych, ale także na usuwaniu i magazynowaniu dwutlenku węgla z atmosfery.
W jaki sposób osiągnąć wyznaczone cele?
W myśl, że nie da się zarządzać czymś, czego nie można zmierzyć, należy zacząć od policzenia i zrozumienia w jakim stopniu nasz biznes wpływa na środowisko, tzn. jaki jest jego ślad węglowy. Wyliczenie śladu węglowego obejmuje emisje dwutlenku węgla, metanu, podtlenku azotu i innych gazów cieplarnianych (z ang. greenhouse gases, w skrócie GHG). Ślad węglowy wyrażony jest w ekwiwalencie CO2, będącym uniwersalną jednostką miary, która sprowadza gazy cieplarniane do wspólnego mianownika, biorąc pod uwagę potencjał globalnego ocieplenia każdego z nich.
Póki co liczenie śladu węglowego nie jest obowiązkowe dla każdego. Pojawia się jednak coraz więcej regulacji prawnych, np. dotyczących eko-projektów, czy produktów posiadających etykiety zawierające informacje o klasie energetycznej i podstawowych parametrach urządzenia, tj. zużyciu energii. Na poziomie unijnym państwa członkowskie obowiązuje Dyrektywa 2014/95/UE w odniesieniu do ujawniania informacji niefinansowych, która dotyczy również emisji gazów cieplarnianych. Dodatkowo kolejne państwa wprowadzają wewnętrzne raporty dla przedsiębiorców. We Francji dotyczą firm powyżej 500 pracowników, a w Wielkiej Brytanii firm notowanych na giełdzie oraz dużych firm.
Samo policzenie śladu węglowego oczywiście na niewiele się zda, jeśli firma nie podejmuje odpowiednich kroków mających na celu redukcję wyliczonego wyniku.
Redukowanie dla oszczędzania i wyróżnienia na tle konkurencji
Ograniczanie emisji gazów cieplarnianych to nie tylko liczenie i wdrażanie coraz to nowszych rozwiązań. To przede wszystkim minimalizowanie błędów w procesach operacyjnych, takich jak marnotrawstwo surowców, produktów czy czasu pracowników. Optymalizacja tych wyników i redukcja kosztów (takich jak energia, paliwo, wydatki na podróże) przynosi zarówno oszczędności, jak i poprawę wydajności. Co więcej, zaangażowanie w projekty niskoemisyjne lub redukujące emisje może być finansowane ze specjalnych funduszy, np. na program renowacji budynków w celu uzyskania lepszej izolacji termicznej oraz niższego zużycia energii.
Coraz częściej daje się zauważyć, że inwestorzy rezygnują ze wspierania inwestycji uzależnionych od paliw kopalnych i wysokoemisyjnych lub wymagają analizy ryzyka i szans związanych ze zmianami klimatu. Posiadanie wyliczonego śladu węglowego generuje więc same korzyści – przyspiesza proces wnioskowania o finansowanie i zwiększa szanse na pozyskanie funduszy. W obliczu regulacji prawnych, wymagań ze strony partnerów biznesowych, a także rosnących oczekiwań społecznych i świadomości kryzysu klimatycznego, kwestie klimatyczne, dotyczące śladu węglowego przedsiębiorstwa stają się konkretną przewagą konkurencyjną. Liczenie śladu węglowego, raportowanie, wdrażanie działań redukujących emisję gazów cieplarnianych tworzą dużą przestrzeń do komunikacji z rynkiem i budowania nowej wartości firmy. Można więc śmiało powiedzieć, że nie ma dziś biznesu – odpowiedzialnego i myślącego przyszłościowo – który ignoruje temat liczenia i ograniczania śladu węglowego.