Poradnik e-Toll

Od 1 grudnia 2021 roku kierowcy wszystkich rodzajów pojazdów zobowiązani są do korzystania z nowego systemu poboru opłat e-TOLL. Jeszcze kilka miesięcy temu nazwa systemu byłaby z pewnością zagadką dla większości czytelników, dziś zaś stanowi piętno większości kierowców, którzy poruszają się płatnymi odcinkami krajowych płatnych dróg i autostrad. Nowy system zastąpił wcześniej funkcjonujący ViaTOLL, a wraz ze zmianą, zniknęły bramki na wjazdach i wyjazdach z dróg zarządzanych przez GDDKiA.

Wyrejestrowanie z ViaTOLL

Wdrożenie systemu do użytku kierowców trwało wiele miesięcy. Ci zaś mieli okazje zapoznawać się z systemem dopiero od wiosny br. Od 1 października ostatecznie użytkowanie e-TOLL stało się obowiązkiem dla kierowców pojazdów ciężarowych, którzy jednocześnie indywidualnie zostali zmuszeni do wyrejestrowania swoich pojazdów w systemie ViaTOLL. Użytkownicy starego systemu ViaTOLL mają możliwość przeksięgowania zgromadzonych środków pieniężnych do nowego systemu e-TOLL za pomocą formularza online przesyłanego mailowo do etoll.gov.pl lub zgłosić się do punktu obsługi klienta, w którym pracownik dokona przeksięgowania na życzenie właściciela pojazdu.

Ministerstwo przewidziało możliwość zwrotu zgromadzonych środków z konta ViaTOLL dla użytkowników. Należy mieć jednak na uwadze, że wnioski rozpatrywane będą wyłącznie przez 12 miesięcy od startu funkcjonowania systemu, czyli do 30 września 2022. Jeśli będziesz zwlekał, po tym terminie ministerstwo przekaże Twoje pieniądze do Krajowego Funduszu Drogowego.

e-TOLL a ViaTOLL

Warto zwrócić uwagę jak duże zaangażowanie i wymagania postawione zostały kierowcom. W przypadku funkcjonowania ViaTOLL wystarczało wygenerowanie biletu na wjeździe na płatny odcinek drogi oraz jego opłata pod koniec trasy. E-TOLL natomiast wymaga od kierowców rejestracji poprzez podanie dużej ilości danych właściciela pojazdu, których często nie użytkował na co dzień, np. logowanie się poprzez profil zaufany. Samo użytkownie również wydaje się trudniejsze z perspektywy wymagań posiadania dodatkowych urządzeń przesyłających dane geolokalizacyjnych lub aplikacji, do której obsługi wymagany będzie smartfon ze stałym połączeniem internetowych oraz przekazywaniem lokalizacji. Od kierowcy, wobec tego wymagane jest np. stałe naładowanie smartfona, który nowy system obsługuje.

Tonaż pojazdu ma znaczenie

Zasady użytkowania nowego systemu e-TOLL różnią się w zależności od tonażu samochodu jakim się poruszasz. Na chwilę obecną rejestracja w systemie e-TOLL jest obowiązkowa wyłącznie dla flot pojazdów o łącznej masie powyżej 3,5 t. Użytkownicy samochodów osobowych muszą natomiast być zawsze zaopatrzeni w e-bilet lub mogą – dowolnie – skorzystać z rozwiązań popularniejszych dla flot ciężkich. Jednym słowem, system obowiązuje wszystkich, natomiast przejazdy pojazdami lekkimi często oznaczają podróż prywatną, a dla takiej formy przejazdu MF i KAS przewidziało ułatwienie w postaci e-biletów aby kierowca poruszający się tymi drogami stosunkowo rzadko nie musiał przechodzić długiego procesu rejestracji w systemie.

Sposoby opłat za przejazdy

Kierowca ma możliwość rozliczania przejazdów na kilka dedykowanych dla nowego systemu sposobów. Najpopularniejszą opcją jest pobranie aplikacji e-TOLL PL, będącą darmowym rozwiązaniem dostępnym w sklepach google play oraz app store. Aplikacja nie cieszy się natomiast powodzeniem na co wskazuje ocena jej użytkowników wynosząca 1/5 punktów. Zwraca się uwagę na problem z jej działaniem w tle, zacinaniem w związku z utratą zasięgu smartfona co skutkuje złą rejestracją przebytej trasy. Dla samochodów osobowych dedykowanym rozwiązaniem jest wspomniany wcześniej e-bilet, który można zakupić poprzez aplikacje e-TOLL PL BILET lub poprzez aplikacje partnerskie oraz stacjonarnie na stacjach ORLEN. Kupując e-bilet na przejazd należy pamiętać, że płacimy za określony odcinek przejazdu. Jeśli zechcemy zjechać wcześniejszym zjazdem z drogi płatnej, nikt nam różnicy ceny biletu nie zwróci.

Zaleca się odpowiednio wcześniej zaplanować trasę i wykupić bilet wjazdu. Spoza technologii dostarczanych przez Ministerstwo, właściciel pojazdu ma możliwość obsługi systemu e-TOLL poprzez certyfikowane urządzenia OBU oraz ZSL będące lokalizatorami GPS. Urządzenia montowane są w pojazdach na kilka sposobów, w zależności od potrzeb właściciela samochodu – pod zapalniczkę, złącze OBD lub montowane w ukryciu pojazdu. Urządzenia gwarantują dokładne przesyłanie danych geolokalizacyjnych do systemu, co końcowo okazuje się być korzystniejszym rozwiązaniem szczególnie dla flot o licznej ilości pojazdów. Listę operatorów urządzeń GPS z certyfikacją pod e-TOLL znajdziesz na stronie etoll.gov.pl. W systemie e-TOLL masz możliwość rozliczenia za pomocą przedpłaty na konto lub płatności odroczonych, w terminie do 14 dni po wystawieniu noty obciążeniowej.

Ulga podatkowa

MF i KAS przewidziały przewidziało ulgę podatkową. W podatku PIT/CIT poniesione wydatki na zakup urządzeń OBU lub ZSL oraz usług związanych z ich obsługą można odliczyć od dochodu (przychodu) ustalonego za 2021 rok. Odliczenia dokonuje się w zeznaniu składanym za 2021 rok. Maksymalna wysokość ulgi to 500 zł za jedno urządzenie. Ta ulga dotyczy wyłącznie przedsiębiorców, którzy dokonali zakupu urządzenia oraz usług na potrzeby obsługi systemu e-TOLL.

Odcinki dróg płatnych i autostrad zarządzanych przez GDDKiA

Dla kierowców osobówek kluczowymi odcinkami do rozliczeń wg nowego systemu są autostrady A2 (Konin-Stryków) i A4 (Wrocław-Sośnica). Dla kierowców pojazdów ciężarowych lista odcinków obowiązujących wg e-TOLL jest dużo dłuższa i zdarza się, że dotyczy nawet odcinków dróg poniżej 1km długości. Aby uniknąć rozczarowań, kar i mandatów każdy kierowca lub osoba zarządzająca logistyką bądź flotą pojazdów ciężarowych powinna zapoznać się z listą krajowych dróg płatnych.

Kary i mandaty – postrach e-TOLL

Mandaty przewidziane przez MF i KAS za brak uiszczenia opłaty za przejazd są dla wielu kierowców rażące. Przewidują kary od 500 zł dla osobówek, do 1500 zł dla pojazdów ciężarowych. MF przewiduje łagodne podejście do tematu kar w bieżącym roku mając na uwadze historię wdrażania nieaktywnego już ViaTOLL – uzasadnione zgłoszenia i reklamacje miałyby być rozpatrywane na korzyść właściciela pojazdu.

Słowo eksperta

– Jak każda nowość, system został przyjęty z dużym dystansem przez wielu kierowców. Jest to naturalne, ponieważ zostali oni zobowiązani zapoznać się z nową technologią, już niemanualnego systemu poboru opłat. Czy to dobra zmiana? Czas pokaże czy e-TOLL wpływa korzystnie na optymalizacje procesów logistycznych i administracyjnych zgodnie z założeniami jego działania w przewozach krajowych. Na chwilę obecną misją MF, KAS oraz partnerów obowiązującej technologii powinno być nieprzerwane informowanie użytkowników dróg o zasadach prostego rejestrowania pojazdów w e-TOLL oraz intuicyjnego rozliczania kosztów za przejazdy – Tomasz Małaczek, specjalista ds. telematyki.